«Σήμερα τα Φώτα κι ο φωτισμός,
η χαρά μεγάλη κι ο αγιασμός….
Θεοφάνια ή Φώτα: Από τις μεγάλες γιορτές της Ορθοδοξίας. Σήμερα κλείνει το Δωδεκαήμερο που «άνοιξε» την παραμονή των Χριστουγέννων. Τα Θεοφάνια ονομάζονται έτσι επειδή η φωνή του θεού ακούστηκε στη γη, ο θεός φάνηκε στην γη. Την ημέρα αυτή φανερώθηκαν και τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδας που εμφανίστηκαν σύμφωνα με τις σχετικές Ευαγγελικές περικοπές κατά την Βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό, από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή. Βασική τελετουργία των Θεοφανίων είναι ο «αγιασμός των υδάτων» με τη κατάδυση του Σταυρού κατά μίμηση της Βάπτισης του Θεανθρώπου.
Η γιορτή ονομάζεται και «Φώτα», γιατί κατά τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, την παραμονή των Θεοφανίων βαπτίζονταν οι χριστιανοί. Μετά την εκκλησία ο παπάς με αγιασμένο νερό, ένα σταυρό και ένα κλωνί ελιάς ή βασιλικού επισκέπτεται τα σπίτια της ενορίας του και τα αγιάζει. Με την Πρωτάγιαση, ο ιερέας γυρίζει όλα τα σπίτια και με το Σταυρό και ένα κλωνί βασιλικό «αγιάζει» ή «φωτίζει» (ραντίζει) τους χώρους των σπιτιών για να φύγει μακριά κάθε κακό. Οι λαϊκές δοξασίες συνδέουν τον φωτισμό των σπιτιών με την εξαφάνιση των καλικάντζαρων, τους οποίους φαντάζονται να φεύγουν περίτρομοι με την έλευση του ιερέα, κραυγάζοντας: «Φύγετε να φύγουμε κι έφτασε ο τρουλόπαπας με την αγιαστούρα του και με τη βρεχτούρα του!»
Με τον αγιασμό που παίρνουν από την εκκλησία στα σπίτια οι πιστοί ραντίζουν, το σπίτι, τις αυλές, τα κτήματά τους, τις ελιές και τ’ αμπέλια, για να δώσουν άφθονο καρπό. Οι γεωργοί φροντίζουν να ραντίσουν τα άρρωστα ζώα τους για να γίνουν καλά. Το κλαδί της ελιάς που φέρνουν από την εκκλησία όπου το έχουν “αγιάσει” με αγιασμό μετά το λαντούρισμα (ράντισμα) του σπιτιού το βάζουν στα εικονίσματα και θυμιάζουν με τα φύλλα του τους ανθρώπους του σπιτιού όταν αρρωστήσουν. Στα εικονίσματα βάζουν κι ένα μικρό μπουκαλάκι με αγιασμό, για προστασία από κάθε κακό, τον οποίο αντικαθιστούν τον επόμενο χρόνο, των Φώτων. Ο Αγιασμός στη χώρα μας έχει και την έννοια του καθαρμού, του εξαγνισμού των ανθρώπων, καθώς και της απαλλαγής του από την επήρεια των δαιμονίων. Η τελευταία αυτή έννοια δεν είναι αυστηρά χριστιανική, αλλά έχει τις ρίζες της στην αρχαία λατρεία. Η εορτή των Θεοφανίων περικλείει άλλωστε και πολλές εκδηλώσεις που αποτελούν διαιώνιση αρχαίων ελληνικών εθίμων.
Οι αρχαίοι π.χ. Αθηναίοι είχαν τη τελετή (διαδικασία) των γνωστών «Πλυντηρίων» όπως την αποκαλούσαν κατά την οποία μετέφεραν «εν πομπή» στην ακτή του Φαλήρου το άγαλμα της Αθηνάς. Εκεί το έπλεναν με θαλασσινό νερό για να το καθαρίσουν από ρύπους και να ανανεωθούν οι ιερές δυνάμεις του αγάλματος πριν εμφανιστεί και πάλι στην Ακρόπολη (δηλαδή: να γίνει η Θεοφάνεια: εμφάνιση της Θεάς Αθηνάς)..
Εχθές ο εφημέριος του χωριού μας π. Αδάμ αφού έκανε την πρωινή Θεία λειτουργία στον Ι.Ν. του Αγίου Δημητρίου χωρίς τους πιστούς, ευλόγησε και αγίασε τα σπίτια και τους κοινόχρηστους χώρους στο χωριό. Να είμαστε καλά και του χρόνου να γιορτάσουμε την ημέρα όπως της πρέπει και όπως όλοι θέλουμε και γνωρίζουμε πολύ καλά να την τιμούμε!!!
